Laat ik het maar meteen zeggen: ik ben lief. LIEF. Zo, het hoge woord is eruit. Ik ben heel lang bang geweest dat ik er problemen mee zou krijgen. Maar het is ook problematisch om mijn geaardheid te moeten verbergen. Ik heb er genoeg van de schijn van egoïsme hoog te moeten houden. Uiteraard krijg ik verbaasde reacties als ik gewoon aardig ben. Maar er gebeurt eigenlijk niets ergs als ik voet bij stuk houd. Sterker nog, menig mens geeft na enig doorvragen toe, ook veel liever te geven dan te nemen.
Waarschijnlijk ben ik lief aangelegd. Ik heb het in elk geval nooit kunnen tegenhouden. Het moet ook lastig voor ouders zijn, zo’n eigenschap te beteugelen. Je gaat kinderen niet ontmoedigen vriendelijk, vrijgevig of vlijtig te zijn. En ik had er talent voor. Dus ik was de eerste jaren ongebreideld lief. Pas op de middelbare school ontdekte ik, dat het ook nadelen had. Dat je niet de enige moet zijn – want dan sta je met lege handen. En tijdens de opleiding tot dierenarts werd de liefde er vakkundig uitgehamerd. Hart voor dieren was ‘vermenselijking’; shame on you! Tegenwoordig vind ik het eerder on-menselijk om niet met dieren begaan te zijn.
Maar ik had nog een lange weg te gaan. Professionals zijn namelijk Niet Lief. Ik heb de term ook nog nooit in een vacaturetekst gezien, noch in enig functieprofiel. Er is daarentegen veel jargon beschikbaar, waarmee je omfloerst kunt laten weten dat je naar een aardige persoon op zoek bent. We gebruiken daarvoor bij voorkeur Engelse termen als teamplayer of soft skills. En wij hebben het over sociale veiligheid, in plaats van een liefdevol werkklimaat. Geef je echter openlijk blijk van genegenheid of altruïsme, dan word je voor naïef versleten. Hoe hoger op de maatschappelijke ladder, hoe minder het wordt geaccepteerd. Wie het belang van een ander vooropstelt valt slechts minachting ten deel.
En sommigen vinden openlijke blijken van liefde of compassie ronduit angstaanjagend. Toegegeven, de effecten staan in schril contrast met de term soft skills. Liefde is keihard. Ze heeft lak aan hiërarchie. Liefde pleit voor uitzonderingen op de regels, vraagt dat mensen over hun hart strijken – dat zij hun gevoel laten spreken. Zij die de zaken graag in hun macht hebben, hebben het niet zo op liefde. Ze zijn bang dat het einde zoek is, als ze zo gaan beginnen. Ze vinden het daarom beter om tekenen van warme genegenheid ferm de kop in te drukken. Daarom heb ik er een hogere kunst van gemaakt om ieder aardig gebaar te verpakken in onpersoonlijke, wetenschappelijke of ambtelijke bewoordingen. Dan valt het niet zo op.
Maar daar ben ik dus klaar mee. Want het is erg ingewikkeld om lief te zijn, als je er niet voor uit kunt komen. Mensen begrijpen het niet als je eindeloos omzichtige bewegingen maakt – ze denken dat er iets achter zit. Hoe meer ik van goede wil ben, hoe minder geloofwaardig ik overkom. Ook op mezelf. Ik was na verloop van tijd min of meer vergeten waar het me eigenlijk om gaat in het leven. Als een kind dat verstoppertje speelt en de tel is kwijtgeraakt.
En ik ben het bovendien zat om alles wat ik doe, te overgieten met een onpersoonlijk sausje. Het smaakt me simpelweg niet meer.
Het is wel spannend om me bloot te geven. Gewoon zeggen wat ik vind: dat IK ervoor KIES om LIEF te zijn voor dierbaren, vrienden en collega’s. Dat ik graag wil dat dieren een goed leven hebben – ja, vanuit mijn ogen bekeken! – en dat onze natuur het beschermen waard is. Het lukt me steeds beter om de minachting te trotseren; dan ben ik maar kinder-achtig. Heel vaak blijft die minachting trouwens uit. Want de meeste mensen zijn eigenlijk lief. Dat blijkt wanneer ik er duidelijk over ben. Zij voelen zich uitgenodigd om zich ook van hun beste zijde te laten zien. Wat een opluchting!
Espritdeleu wenst je een Liefdevol Kerstfeest en een Gelukkig Nieuwjaar!